เพราะเป็นนกเงือกที่มีขนเป็นพู่บนกระบาลเหมือนไม้กวาดสีขาวคล้ายคนผมหงอกจึงได้ชื่อว่า "นกเงือกหัวหงอก"
นกเงือกหัวหงอก เป็นนกเงือกที่มีวิวัฒนาการมายาวนานถึง 47 ล้านปี นับเป็นนกเงือกเก่าแก่ที่สุดของเอเชีย ภาคใต้บางแห่ง เช่น จังหวัดชุมพร และประจวบคีรีขันธ์ เรียกนกชนิดนี้ว่า "นกนายพราน" หรือ "นกหมาพราน" เพราะมีเสียงร้องคล้ายกับหมาเห่า "อุ๊กๆๆๆ.."
ชื่อภาษาอังกฤษคือ whith-crowed Hornbill แปลว่า "ผู้สวมมงกุฎขาว" ภาษายาวีเรียก บูรงฮาญี หมายถึง นกผู้สวมหมวกกะปิเยาะขาว นักแสวงบุญผู้เดินทางกลับจากนครเมกกะ ฉายา "พ่อมดขาวผู้เลอโฉม"
ไม่ใช่เรื่องง่ายที่เราจะพบเห็นนกเงือกชนิดนี้ในธรรมชาติเพราะมันดำเนินชีวิตคล้ายกับผู้มีเวทมนต์คาถาบินเงียบยังกับล่องหน เนื่องจากการดำรงสายพันธุ์ที่นานมาหลายล้านปีจึงต้องพิถีพิถันในการรักษาเผ่าพันธุ์ทำให้มันต้องระมัดระวังตัวสูง และไม่เคยไว้ใจใครทั้งสิ้น จึงได้มีสายพันธุ์ที่คงอยู่จนถึงทุกวันนี้
นกเงือกหัวหงอกมักจะทำรังแบบปีเว้นปีโพรงรังไม่สูงนัก มีผู้ช่วยเลี้ยง 1-2 ตัว แพร่กระจายตั้งแต่อินโดนีเซีย มาเลเซีย ไล่ขึ้นมาตั้งแต่ภาคใต้ของประเทศไทยจนถึง จ.ประจวบคีรีขันธ์
นกชนิดนี้ ชอบทำรังอยู่ใกล้ริมลำธารที่เงียบสงบเพราะไม่ต้องไปแย่งอาหารกับนกเงือกชนิดอื่นๆหาปลา ปู กบ เขียด และแมลงกินเป็นอาหาร รวมถึงผลไม้ต่างๆ ที่หลากหลาย มันมีสายตาที่สุดยอดมีแก้วตาสีดำบนม่านตาสีเหลืองขยายเล็กใหญ่คล้ายนักมายากลที่พิเศษ และไม่เหมือนนกเงือกชนิดอื่นๆ คือ มีขนหางขาวตลอดทั้งเส้นเรียงไล่ระดับยาวตรงกลางไล่เรียงขึ้นมาคล้ายใบของปาล์มบังสูรย์ มีหนังเปลือยรอบดวงตาสีฟ้าอ่อน
"พ่อมดขาว" จึงเป็นนกเงือกในดวงใจของหลายๆ คนและจะมีซักกี่คนที่เคยพบเห็นตัวเป็นๆ ของมันในธรรมชาติ
เรื่องและภาพ : ปรีดา เทียนส่งรัศมี
นกเงือกหัวหงอก เป็นนกเงือกที่มีวิวัฒนาการมายาวนานถึง 47 ล้านปี นับเป็นนกเงือกเก่าแก่ที่สุดของเอเชีย